Τα στοιχεία του καλού εκπαιδευτή (μέρος πρώτο)

Ο Μέγας Αλέξανδρος είπε: Στους γονείς οφείλομεν το ζην, στους δε διδασκάλους το ευ ζην. Το να είναι κάποιος εκπαιδευτής δεν είναι μια απλή υπόθεση. Δε φτάνει να λέμε μόνο ότι είμαστε εκπαιδευτές αλλά να είμαστε εκπαιδευτές και στη πράξη.

Ποια είναι όμως τα χαρακτηριστικά που ορίζουν ένα πραγματικό και καλό εκπαιδευτή;

Ένας εκπαιδευτής θα πρέπει να έχει ως πρώτο του μέλημα τον ίδιο τον εκπαιδευόμενο, είτε αυτός είναι μικρό παιδί, είτε είναι ενήλικας. Θα πρέπει πάντα να έχει υπόψιν του τις ικανότητες αλλά και τις ανάγκες του ατόμου που εκπαιδεύει. Για παράδειγμα δε γίνεται να ζητάει ο εκπαιδευτής από ένα μαθητή που δεν είναι καλός στα μαθηματικά να λύσει μια δύσκολη εξίσωση. Αν το κάνει αυτό, αυτόματα η αυτοπεπίθηση του μαθητή θα καμφθεί καθώς θα πιστέψει ότι δεν είναι ικανός για κάτι τέτοιο και ίσως αργότερα να μη ξαναπροσπαθήσει να εμπλακεί σε μια παρόμοια άσκηση. Σαφέστατα και δε θα αποκλειστεί ο μαθητής από το συγκεκριμένο μάθημα, αντίθετα θα τον κάνει ο εκπαιδευτής να το αγαπήσει και θα εξασκήσει σιγά-σιγά την ικανότητά του σε αυτό κάνοντας ασκήσεις κλιμακούμενης δυσκολιας για να μπορέσει ο μαθητής με το καιρό να φτάσει στο επιθυμητό επίπεδο. Εξάλλου ας θυμηθούμε ότι κανείς δεν έφτασε κατευθείαν στη κορυφή ενός βουνού, πρέπει να προηγηθεί μια διαδρομή γι' αυτό.

Ένας εκπαιδευτής θα πρέπει να είναι αυτό που λέμε το καλό παράδειγμα για τους μαθητές του. Θα πρέπει πάντα έρχεται προετοιμασμένος και στην ώρα του στο μάθημα. Φανταστείτε μια τάξη στην οποία το μάθημα ξεκινάει στις 7 το απόγευμα και ο εκπαιδευτής έρχεται στις 7:30 ενώ όλοι οι μαθητές είναι εκεί και τον περιμένουν. Απ' ότι κατελαβαίνετε ο συγκεκριμένος εκπαιδευτής δε μπορεί να έχει την απαίτηση από τους μαθητές του να είναι ακριβής στην ώρα τους από τη στιγμή που δεν είναι και ο ίδιος.... Φυσικά δε μιλάμε για μια έκτακτη ανάγκη που μπορεί να κάνει τον εκπαιδευτή να καθυστερίσει για μια φορά, αλλά για κάτι που επαναλαμβάνεται!

Ένας εκπαιδευτής θα πρέπει να έχει οργανώσει το μάθημά του από τη προηγούμενη μέρα (τουλάχιστον). Τι εννοούμε όμως με την οργάνωση του μαθήματος; Θα πρέπει να έχει οργανώσει τις σημειώσεις του, να έχει ελέγξει τα εποπτικά μέσα που θα χρησιμοποιήσει στο μάθημα, κάποια αρχεία που ίσως χρειαστεί και φυσικά να έχει διαβάσει το μάθημα που θα παραδόσει. Υπάρχει ένα ρητό που λέει ότι αν κάποιος γνωρίζει κάτι πολύ καλά το λέει με τα πιο απλά λόγια. Και πράγματι έτσι είναι, όσο πιο κοντά είναι ο εκπαιδευτής στο αντικείμενο που διδάσκει και όσο πιο πολύ το έχει κατανοήσει δε χρειάζονται πολύπλοκοι όροι για να το μεταδόσει στους μαθητές.

Ο χειρισμός της γλώσσας είναι επίσης ένα πολύ σημαντικό χαρακτηριστικό του καλού εκπαιδευτή. Χρησιμοποιώντας απλό και κατανοητό λεξιλόγιο αλλά και λέξεις κλειδιά κατά τη διδασκαλία του, προσεγγίζει καλύτερα τους εκπαιδευόμενους και τους δίνει τη γνώση που χρειάζονται χωρίς πολλές και περιττές πληροφορίες που ίσως να τους μπερδέψουν. Σκοπός του εκπαιδευτη δεν είναι να κάνει επίδειξη των γνώσεών του όσον αφορά τον γλωσσικό του πλούτο αλλά να μεταδόσει σωστά τη γνώση στους μαθητές του έτσι ώστε κι εκείνη να τη κάνουν κτήμα τους και να μπορέσουν αργότερα να τη μεταδόσουν και αλλού αν χρειαστεί. Φανταστείτε κάποιον από τους μαθητές να θέλει να περιγράψει σε κάποιν τρίτο ένα ιστορικό γεγονός που έμαθε στο σχολείο του και να μη μπορεί....αυτό σημαίνει ότι ο εκπαιδευτής του απέτυχε να του μεταδώσει σωστά τη πληροφορία κι εκείνος με τη σειρά του να τη κάνει κτήμα του.

Ο εκπαιδευτής θα πρέπει από την αρχή των μαθημάτων να σπάσει τον πάγο. Θα πρέπει να είναι φιλικός με τους μαθητές του αλλά όχι φίλος. Φιλικός σημαίνει ότι θα είναι οδηγός τους και και όχι ο "μπαμπούλας" τους σε ότι χρειαστούν και θα μπορούν να τον ρωτήσουν πάντα κάτι που θέλουν για το μάθημα και μόνο γι' αυτό. Τον μαθητή δε θα πρέπει να τον ενδιαφέρουν τα προσωπικά του εκπαιδευτή του σε καμία περίπτωση. Ακόμη κι αν είναι σχετικά κοντά στην ηλικία, ένας εκπαιδευτής θα πρέπει να είναι πάντα ένα σκαλοπάτι πιο πάνω από τους εκπαιδευόμενούς του. Θα πρέπει να τους εξηγήσει ότι είναι μέρος της ομάδας, αλλά ουσιαστικά είναι ο οδηγός της ομάδας και ότι μαζί θα φτάσουν στο τέλος της διαδρομής, δηλαδή στη νέα γνώση!!!